Sinds het schandaal van The Voice of Holland naar buiten is gekomen, komen verhalen over grensoverschrijdend gedrag vaker voor in de media. Dat er steeds meer aandacht voor is, lijkt misschien de indruk te wekken dat dit soort gedrag normaal is geworden in onze samenleving, maar we kunnen nogmaals benadrukken dat dat absoluut niet zo is.
Grensoverschrijdend gedrag kent verschillende vormen. Om een aantal voorbeelden te noemen: agressie, verbaal geweld, intimidatie of seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Dat laatste is mij helaas ook niet vreemd, met mijn achtergrond in de gehandicaptenzorg. Ik heb meegemaakt dat cliënten ongepaste opmerkingen maakten richting hun zorgprofessional of hen aanraakten op plekken waar dat totaal niet hoeft – en andersom.
“Bij mij roept grensoverschrijdend gedrag richting cliënten hetzelfde gevoel op in zaken waar kinderen te maken krijgen met seksueel grensoverschrijdend gedrag en/of seksueel misbruik.”
Hetty van Dommelen
Natuurlijk keur ik ongepast gedrag af, want de mensen moeten op een veilige en prettige manier hun werk kunnen doen. Toch kun je je in het geval van de cliënt afvragen: is deze toerekeningsvatbaar op dat moment of niet? Sommigen kunnen hun gevoel en emotie moeilijk uitdrukken, praten is soms al lastig. De cliënt heeft geen besef van wat hij doet, maar het blijft lastig want dit gedrag heeft natuurlijk behoorlijk wat impact op de medewerker.
Maar er zijn helaas ook zorgverleners die ongepast gedrag vertonen richting cliënten en patiënten. Dat vind ik in- en intriest. Hier gaat het om kwetsbare mensen die zich moeilijk kunnen verweren. Bij mij roept dit hetzelfde gevoel op in zaken waar kinderen, vaak ook kwetsbaar en moeilijk in staat om zich te verweren, te maken krijgen met seksueel grensoverschrijdend gedrag en/of seksueel misbruik.
Om de cliënten en patiënten te beschermen, is binnen de zorg iets bedacht: de Verklaring Omtrent Gedrag (VOG), die de zorgprofessional aan de voordeur controleert. Dit papiertje hebben zorgverleners nodig om in de zorg te kunnen werken. Al is dat systeem helaas niet waterdicht, omdat grensoverschrijdend gedrag nog steeds voorkomt op de werkvloer.
Ook voor cliënten zijn er vertrouwenspersonen, maar ik vraag mij af of zij in staat zijn om ongepast gedrag aan te geven. Daarom is het belangrijk dat de orthopedagogen, psychologen en andere zorgprofessionals goed op de signalen blijven letten die de cliënten en patiënten tonen.
Grensoverschrijdend gedrag werkt – helaas – dus twee kanten uit. Ik vraag mij af of er binnen zorgopleidingen aandacht is voor dit onderwerp. Krijgen de studenten handvatten mee om signalen te herkennen? Weten studenten wat zij moeten doen in dit soort situaties? In mijn tijd, in de jaren ‘80, was dit niet zo. Al is de tijdsgeest natuurlijk totaal veranderd.
“Door over dit onderwerp te blijven praten, kan grensoverschrijdend gedrag de kop in worden gedrukt. Als we dit onderwerp helemaal niet aankaarten, dan zal er nooit wat gebeuren.”
Hetty van Dommelen
Door over dit onderwerp te blijven praten, kan grensoverschrijdend gedrag de kop in worden gedrukt. Misschien niet volledig, dat is denk ik een utopie. Maar als we dit onderwerp helemaal niet aankaarten, dan zal er nooit wat gebeuren.
Daarom wil ik een oproep doen aan de mensen die dit is overkomen: laat het niet zomaar aan je voorbijgaan, want weet dat zorginstellingen vertrouwenspersonen hebben waar je met je verhaal naartoe kunt gaan.
Ook kunnen zij hun verhaal delen op Ode aan de Zorg, het online magazine van PIDZ dat wil bijdragen aan het werkgeluk van álle zorgprofessionals in Nederland. Hiermee willen we laten zien dat je niet de enige bent en dat er oprecht naar je wordt geluisterd. Uiteraard kan dit volledig anoniem. Want nogmaals: grensoverschrijdend gedrag is niet gewoon en dat zal het ook nooit worden.
Heb je ooit grensoverschrijdend gedrag meegemaakt, in welke vorm dan ook, en wil je je verhaal met ons delen? Stuur dan een mail naar: metzorgverbonden@pidz.nl
Bekijk hieronder de aflevering van BOOS over het grensoverschrijdend gedrag bij The Voice of Holland:
Lees naast de column over grensoverschrijdend gedrag ook andere columns van Hetty:
- Waarom komen zzp’ers niet opdagen?
- Zzp’ers bestempelen als twee keer zo duur, is te kort door de bocht
- Dit jaar zal lastig te voorspellen zijn voor zzp’ers
- Zorgplicht: een goed idee of juist niet?
- Fijne feestdagen!
- Eindelijk weer een Wij-krant
- De gelukkige zorgprofessional
- Ben jij ook een ondernemer?
- De toekomst van de zorg
- Stilte voor de storm
- Het inenten van zorgprofessionals
- De kwaliteit van zzp’ers in de zorg
