CRDL brengt mensen weer tot elkaar
Tijdens hun studie worden Dennis Schuivens en Jack Chen geconfronteerd met de schrijnende situatie waarin veel mensen met dementie verkeren: weinig levensplezier en familieleden die wegblijven. Dat leidt tot een steeds groter isolement. Ze hebben een passende oplossing gevonden: de CRDL. Vader Ger Schuivens, algemeen directeur van het bedrijf dat op steeds grotere schaal het instrument produceert, vertelt in 2017 over het ontstaan.
,,Twee laatbloeiers”, zo omschrijft Ger Schuivens van CRDL (uitgesproken als ‘cradle’) zijn zoon Dennis en diens kompaan Jack. Beiden zijn van huis uit architect en zijn later verder gaan studeren aan het Sandberg Instituut, de masteropleiding van de Gerrit Rietveld Academie waar de basis van hun idee is ontstaan.
Daar krijgen ze van hun docent een opdracht mee: uitzoeken wat zij vanuit hun discipline kunnen betekenen voor mensen met dementie. Dennis en Jack lopen drie maanden als vrijwilliger mee bij een zorginstelling in Haarlem om zichzelf onder te dompelen in de leefwereld van een iemand die aan dementie lijdt.
,,Door de CRDL vinden familieleden het weer leuk om naar pa of ma in het verzorgingshuis te gaan.”
Ger Schuivens, algemeen directeur CRDL
Levensplezier
Dennis en Jack komen tot de conclusie dat het bij veel bewoners van de zorginstelling ontbreekt aan levensplezier. Hen valt ook op dat familieleden of mantelzorgers steeds minder frequent op bezoek komen. Familie vraagt zichzelf dikwijls af: ,,Wat doen we hier eigenlijk nog? Fysiek zijn ze er wel, maar het zijn niet meer dezelfde personen.”
De architecten zien met lede ogen aan dat het gros van de bewoners vereenzaamt en steeds dieper ‘verdrinkt’ in de verzonken-ik, een fase van dementie. Het tweetal heeft een idee: hoe kunnen we een nieuwe taal ontwikkelen waardoor zij en hun familie weer met elkaar kunnen communiceren en om zo hun levensplezier weer terug te krijgen?
Het aanraken van elkaar wordt ondergewaardeerd, merken Dennis en Jack (zie foto onderaan artikel). Daar spelen zij op in. De zintuigelijke prikkeling staat centraal in hun project. Van 2012 tot 2015 werkt het duo aan de uitwerking van zijn idee. Na lang schaven en schuren is het werkend prototype, een houten ellipsoïde, eind 2015 klaar – een paar maanden daarvoor is het patent aangevraagd. In september 2016 is de CRDL klaar voor gebruik.
Waardevol en aandacht
In het kantoor van CRDL in het Limburgse Urmond vertelt Ger Schuivens vol trots over het instrument. ,,Mensen met dementie hebben niet veel mooie dingen meer, enkel wat juwelen of een kledingstuk. Daar hebben Dennis en Jack ook over nagedacht. Zo krijgen ze toch nog iets waardevols.”
De CRDL is zorgvuldig afgewerkt en zorgt vaak voor verbaasde gezichten bij een eerste kennismaking. ,,Mensen zijn heel nieuwsgierig als ze het zien”, zegt Schuivens. ,,Vooral de vorm roept vragen op.”
Sensoren
Maar hoe werkt de CRDL eigenlijk? Twee personen leggen een hand op de contactsensoren die op het instrument zijn bevestigd. Door elkaar vervolgens aan te raken op de huid ontstaat geluid – de cirkel is dan rond. Dat kan door te tikken (langzaam en snel), kneden, strelen, kloppen of vasthouden.
,,Ik word heel vrolijk als ik iemand zie glunderen of reageren op de geluiden. Daar doen we het voor.”
Ger Schuivens
Iedere manier van aanraken, brengt een ander geluid met zich mee. De plek van aanraking maakt niet uit. De CRDL kent vijf verschillende thema’s (natuur, stad, dieren, instrumenten of alledaagse leven) met 25 voorgeprogrammeerde geluiden. Wie wil kan daar zelf nog geluiden op de geheugenkaart aan toevoegen. ,,De manier van communiceren is heel erg eenvoudig, maar brengt de mensen weer tot elkaar. Door de CRDL vinden familieleden het weer leuk om naar pa of ma in het verzorgingshuis te gaan”, stelt Schuivens.
Niet alleen dementie
Uit ervaring blijkt dat de CRDL ook voor mensen met autisme of een verstandelijke beperking werkt. Schuivens ziet regelmatig opfleurende gezichten als hij met het instrument langsgaat. ,,Ik word heel vrolijk als ik iemand zie glunderen of reageren op de geluiden. Daar doen we het voor.”
Maar Schuivens weet ook dat het instrument niet nodig is als je op de juiste manier liefde geeft en contact blijft houden met elkaar. ,,Neem bijvoorbeeld Hugo Borst, Heleen van Royen of Adelheid Roosen. Zij weten precies hoe ze met hun vader of moeder moeten communiceren, ongeacht de fase van dementie waarin ze verkeren. Voor hen is de CRDL overbodig.”
Hij ziet ook dat veel mensen, zowel mensen met dementie als naasten, baat hebben bij de inzet van de CRDL. ,,Het is en blijft een fantastisch instrument, waar we veel mensen blij mee kunnen maken.”
Foto’s gemaakt door: Sander Nieuwenhuys
Blijf ons volgen