Werken op een afdeling waar corona heerst: bij de een boezemt dit misschien angst in, bij de ander zorgt het voor aantrekkingskracht. PIDZ’ers Marieke Eebes (42) en Francisco Luijk (41) delen hun ervaringen.
Van Marieke is het niet direct de insteek om op een corona-afdeling te werken. Haar hart gaat uit naar de psychiatrie, maar een ouderenzorginstelling in Eelde (Drenthe) kan haar ervaring dringend gebruiken. Dus gaat Marieke de uitdaging aan. Hier heerst corona, maar niet op de afdeling waar Marieke terechtkomt. De situatie verandert direct 180 graden. ,,De beschermingspakken lagen al klaar. En dat was niet gecommuniceerd. Dan spookt van alles door je hoofd. Wat betekent dit voor de mensen om mij heen, voor andere opdrachtgevers en cliënten?”
Een uur later blijkt dat een van de bewoners op de afdeling daadwerkelijk is besmet met het coronavirus. ,,Dan raak je in een stroomversnelling en overdenk je de situatie van een uur eerder nog een keer. Ik had misschien weg kunnen gaan, maar besloot te blijven.” Marieke ziet dat de bewoners, sommigen met hevige dementie, geen kant op kunnen. De deuren zitten potdicht. Ze lijden. ,,Hartverscheurend, want je kunt de mensen niet bijstaan of troost bieden met zo’n ruimtepak aan. Maar soms is een diepe blik in de ogen genoeg”, zegt ze aan de telefoon. ,,Mijn reddershart vertelde mij dat ik deze mensen voor langere tijd moest helpen.” Daarom besluit ze besluit om meerdere dagen terug te komen op dezelfde locatie.
Zorginstellingen zijn veel beter voorbereid. Er zijn genoeg beschermingsmiddelen, de ruimtes waar je pauzeert en kunt omkleden zijn schoon, de looproutes duidelijk
Francisco Luijk
Voor PIDZ’er Francisco voelt werken op een COVID-afdeling inmiddels heel natuurlijk. Sinds de eerste coronagolf loopt hij al acht maanden lang bij diverse zorginstellingen rond, zoals het zwaar getroffen verzorgingscentrum in Heerde, waar het coronavirus rondwaart. In een eerder gesprek zei de oud-militair verpleegkundige dat hij het zo weer zou doen. Hij hield zijn woord. Waarom? ,,Dit zit in de aard van het beestje. Ik zie het als een missie om mijn bijdrage aan de zorg te leveren, om te zorgen voor continuïteit en om de kwaliteit te verbeteren. Natuurlijk heb ik het er thuis over gehad. Je sociale kring wordt een stuk kleiner. Ik wil niemand besmetten dus zie mijn ouders, zus en vrienden een stuk minder. Deze situatie vind ik medisch heel interessant. De kennis die ik heb opgedaan, wil ik graag doorgeven. Ik ben blij dat ik mijn bijdrage kan leveren.”
Vergelijking
Francisco merkt een aanzienlijk verschil tussen de beginperiode van het coronavirus en nu, acht maanden later. ,,Zorginstellingen zijn veel beter voorbereid. Er zijn genoeg beschermingsmiddelen, de ruimtes waar je pauzeert en kunt omkleden zijn schoon, de looproutes duidelijk. Het totale beleid is veel beter op de situatie ingesteld”, zegt hij. ,,Met de opgedane kennis weten we inmiddels dat extra zuurstof daadwerkelijk helpt of dat antibiotica de symptomen kan verminderen. Hierdoor is het ziektebeeld ook minder heftig.”
Daarentegen is werken op een corona-afdeling voor Marieke, haar naasten en medebewoners – ze woont in een gemeenschapshuis met gedeelde gezamenlijke ruimten – compleet nieuw. ,,In het begin kende ik wat onzekerheid. Maar door veel te praten en op onderzoek uit te gaan, ging die onzekerheid weg. Er is echt heel veel op het internet te vinden, bijvoorbeeld op de site van het RIVM, omdat we gewoon veel meer kennis hebben dan een half jaar geleden.” Dat is ook de tip die ze aan zorgprofessionals wil meegeven: praat erover.
Ik ben geen machine, zal het ook niet voor 100 procent goed doen. Je kunt wel je best doen om het coronavirus zo veel mogelijk buiten de deur te houden
Marieke Eebes
Marieke schrijft ook over haar ervaringen bij de zorginstelling. Daarnaast fietst ze naar haar werk, een enkele rit van vijf kilometer per dag, let beter op haar voeding en mindert met alcohol. ,, Stress vergroot de kans op een coronabesmetting en praten geeft mij meer een gevoel van rust”, vertelt ze. ,,Ik ben geen machine, zal het ook niet voor 100 procent goed doen. Je kunt wel je best doen om het coronavirus zo veel mogelijk buiten de deur te houden.
Francisco laat een werkdag op een andere manier achter zich. Natuurlijk praat hij ook met zijn partner wat hij heeft meegemaakt, maar relativeren werkt voor hem heel goed. Dat heeft hij geleerd toen hij net terugkwam van een uitzending in Afghanistan. ,,In de supermarkt stond een man zich heel druk te maken over een bedorven appeltje. Ik zag een paar dagen daarvoor nog mensen overlijden. Dan is zo’n rotte appel voor mij totaal onbelangrijk.”
Onmisbaar
Werken op deze corona-afdeling brengt Marieke nieuwe inzichten. Ze beseft nogmaals waarom ze ook alweer zzp’er in de zorg is geworden. ,,Zzp’ers kunnen kennis en ervaring van buiten naar binnen brengen, omdat ze niet vastzitten in de cultuur van de zorginstelling. Natuurlijk kan dit botsen, maar ook voor vernieuwing zorgen. Door de administratie die er in coronatijd nog eens extra bij is gekomen voor de zorgverleners in loondienst, kun jij als zzp’er inspringen op de kwaliteit van zorg omdat jij er bent om zorg te verlenen. Dat vind ik echt heel gaaf.”
Ook Francisco merkt dat zzp’ers in de zorg steeds belangrijker worden. ,,Bij een afdeling waar ik gewerkt heb, was de helft van het vaste personeel besmet met corona of ziek. Heb zelfs een tijdje met één iemand van het vaste team gewerkt. Ik denk dat we onmisbaar zijn geworden, ja.”
Nieuwe inzichten
Marieke heeft door de onvoorspelbare situatie nieuwe dingen geleerd. ,,Je hebt misschien niet altijd te kiezen waar je terechtkomt. Van onvoorspelbare situaties valt altijd iets te maken en ook zeker te leren. Ik zie het niet langer als een klacht, maar als een bron van ontdekking en groei.” Het voelt voor haar alsof ze opnieuw examen heeft gedaan. ,,Ik kwam in mijn eigen leiderschap terecht. De bewoners lijden, maar de zorgprofessionals ook onder wie ook veel stagiair(e)s. Fijn dat ik dan soms het voortouw kon nemen. Erg fijn om dat te ontdekken.”
Ik heb diep respect voor de zorgprofessionals die al sinds de eerste golf aan de frontlinie staan
Marieke Eebes
Twee weken op een corona-afdeling heeft Marieke veel gebracht. Toch besluit ze het niet nog eens te doen. ,,Ik heb diep respect voor de zorgprofessionals die al sinds de eerste golf aan de frontlinie staan”, zegt ze. ,,Maar ik zie wat het met mijn omgeving doet. Dit wil ik niet meer.”
Francisco blijft voorlopig op de COVID-afdelingen rondlopen. Zijn huidige periode-opdracht is tot maart verlengd. ,,Ik kan wat betekenen voor de mens. Daarom grijp ik deze kans met beide handen aan.”
Raadt Marieke werken op een corona-afdeling? ,,Je moet zelf de afweging maken. Dat is heel erg belangrijk. Maar je kunt ontzettend veel bijdragen en dat vind ik zelf prachtig om te zien.”