Waarom de wet DBA?
Al jaren wordt er door de overheid over gesproken: hoe voorkomen we schijnzelfstandigheid van zzp’ers? Hiervan is sprake wanneer een zzp’er op papier als zelfstandig ondernemer een opdracht vervult, maar in praktijk als werknemer wordt behandeld en/of zich op die manier gedraagt. De wet DBA is een laatste in een reeks wetten die deze schijnzelfstandigheid, ook wel fictief dienstverband of verkapt werkgeverschap genoemd, moet tegengaan.
Waarom? Omdat het zelfstandig ondernemerschap (belasting)voordelen voor zowel opdrachtgever als zzp’er met zich meebrengt. De overheid wil misbruik van deze regelingen en oneerlijke concurrentie tussen medewerkers in loondienst en zzp’ers voorkomen.
Eerder schreven we al over de wet DBA. Wil je meer weten over het waarom van de wet DBA? Dan raden we je aan om onze whitepaper over dit onderwerp te downloaden.
Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid?
De meest belangrijke vraag in het kader van de wet DBA is natuurlijk: hoe kan ik er als GGZ-instelling voor zorgen dat ik aan de eisen van deze wet voldoe? Hieronder geven we je praktische tips die je helpen om wet DBA proof te werk te gaan en niet voor verrassingen te komen staan.
Maar voordat we hiermee beginnen is het belangrijk om te vermelden dat de situatie rond schijnzelfstandigheid nooit zwart-wit is. De wet DBA geeft namelijk geen expliciet uitsluitsel of wat wel en wat niet verkapt werkgeverschap is. Daarom hebben wij de rechtspraak geanalyseerd rond dit onderwerp. En daaruit komt heel duidelijk naar voren dat het draait om het maken van de juiste, duidelijke afspraken én het daadwerkelijk naleven van deze afspraken op de werkvloer.
Zorg voor een goede Overeenkomst van Opdracht
Natuurlijk is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Want wat zijn dan die afspraken die je moet vastleggen met een zzp’er? Die moeten draaien om ondernemerschap: een zzp’er moet de vrijheid hebben om zijn werk zoveel mogelijk om zijn eigen manier in te richten. Naast een goede Overeenkomst van Opdracht is het ook belangrijk dat de afspraken die jullie met elkaar maken ook in de praktijk worden toegepast, anders verliest de Overeenkomst van Opdracht zijn waarde en is het slechts een papieren tijger.
· Voorkom een gezagsverhouding op de werkvloer
Een zzp’er mag op de werkvloer niet geïnstrueerd worden. Jij bepaalt als opdrachtgever welke doelen de zzp’er bij jouw GGZ-instelling moet behalen (dit zet je in de opdrachtomschrijving, denk aan het helpen van een x-aantal cliënten), de zzp’er bepaalt hoe hij deze doelen behaalt. Natuurlijk binnen de kaders van geldende protocollen.
· Houd de zzp’er buiten de reguliere processen van een team
Teamoverleg? Trainingen? Afdelingsuitjes? Bedrijfskleding? Allemaal voorbeelden van zaken waar je de zzp’er buiten moet houden. Want hoe meer de zzp’er zich op de werkvloer gedraagt als de medewerkers in loondienst, hoe groter de kans is op schijnzelfstandigheid. Werk dus goed samen, maar beschouw de zzp’er niet als onderdeel van het team.
· Zet verschillende zzp’ers in binnen jouw GGZ-instelling
Het is verstandig om contact te hebben met meerdere zzp’ers die je kunt inhuren. Hoe vaker en langer je één en dezelfde zzp’er inzet, hoe meer dit kan wijzen op schijnzelfstandigheid. Wanneer je dit afwisselt en zzp’ers ook naar andere opdrachtgevers gaan, verlaagt dit het risico op verkapt werkgeverschap.
· Van loondienst naar zzp
Heeft een medewerker in loondienst besloten om ontslag te nemen en verder te gaan als zzp’er? Nodig deze dan niet meteen uit voor een opdracht bij jouw zorginstelling. Natuurlijk is het fijn dat iemand weet hoe het reilt en zeilt binnen de organisatie, maar zorg ervoor dat er minimaal 6 tot 9 maanden zit tussen het uitdiensttreden en inzetten van dezelfde zorgprofessional als zzp’er.
· Werk samen met zzp’ers die echt ondernemer zijn
Tijdens het intakeproces van zzp’ers hebben we bij PIDZ ook specifiek aandacht voor het ondernemerschap. Hoe ziet een zzp’ers zichzelf? Heeft hij een netwerk? Hoe runt hij zijn onderneming? Pleegt hij acquisitie? En hoe positioneert en manifesteert hij zichzelf? Hoe meer ondernemerschap een zzp’er toont, hoe kleiner de kans op een fictief dienstverband.
Combinatie van factoren
Zoals we eerder al zeiden, is het bepalen van schijnzelfstandigheid geen strikte zwart-witsituatie. Uit uitspraken in zaken rond dit onderwerp, is gebleken dat rechters altijd kijken naar het totaalplaatje. Op basis van de volledige situatie, van de mate van ondernemerschap van de zzp’er, de door beide partijen overeengekomen Overeenkomst van Opdracht, tot de uitvoering van de opdracht, bepaalt een rechter of er wel of geen schijnzelfstandigheid bestaat. Het is dus belangrijk om op alle punten zo goed mogelijk het ondernemerschap van de zzp’er in het oog te houden.
We helpen je graag
Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen over de wet DBA? Stel ze dan gerust. Ook in onze whitepaper lees je meer informatie over de wet DBA.
