Werkgeluk: het wordt een steeds belangrijker thema, ook voor zorgprofessionals. Wat is het eigenlijk, wat kun je eraan doen om meer werkgeluk te ervaren en hoe kunnen zorginstellingen dit stimuleren? Dat lees je in dit artikel.
Laten we bij het begin beginnen: wat is werkgeluk precies? Dit is kort gezegd de wijze waarop jij voldoening en plezier uit je werk haalt. Maar er zit veel meer achter dan dit kortstondige antwoord op die vraag. Zit jij lekker in je vel, dan zal jij ook betere zorg verlenen. Dus ook de cliënten en patiënten hebben er baat bij dat jij je happy voelt.
De MonitorGroep, waarmee PIDZ samenwerkt, is in dit thema gedoken en heeft hier onderzoek naar gedaan. Hieruit is een model ontstaan met de factoren die het meest bepalend zijn: ‘De 8 van Werkgeluk’.
Het logo is een lemniscaat, een infinity-teken, omdat dit oneindigheid symboliseert. Het is belangrijk dat zowel de zorgprofessionals als de zorgorganisaties continu aandacht aan deze factoren besteden. Ze kunnen los van elkaar worden gemeten, maar zeker niet los van elkaar worden gezien. Als een van de acht factoren, die we verderop uitgebreider behandelen, minder ‘scoort’ dan zal je werkgeluk drastisch verminderen.
Naast die acht zijn er ook nog andere factoren die iemand niet per se gelukkiger maken, maar wel een negatieve invloed kunnen hebben op het werkgeluk. Denk aan werkdruk of de organisatie van het werk.
‘De 8 van Werkgeluk’ uitgelegd
De acht bepalende factoren voor werkgeluk zijn te verdelen in twee subgroepen: de ik-groep en de wij-groep. De zorgprofessional kan de ik-kant zelf beïnvloeden. Hieronder leggen we de betekenissen kort uit:
- Plezier
Plezier is het meest bepalende onderdeel van ‘De 8 van Werkgeluk’. Waarnaar wordt gekeken: is het werk inhoudelijk leuk genoeg, heerst een fijne sfeer op de werkvloer en kun je prettig samenwerken met collega’s?
- Voldoening
Ga jij als zorgprofessional aan het einde van je werkdag met een voldaan gevoel naar huis en krijg jij energie van je werk?
- Competentie
Doe jij werk waar je goed in bent en zitten daarin doorgroeimogelijkheden? Kortom: benut jij jouw talenten voldoende en kan jij jezelf ontplooien? Een gebrek hieraan blijkt voor sommige zorgprofessionals een reden te zijn om van baan te wisselen of om zelfs de zorg te verlaten;
- Autonomie
Als zorgprofessional vind jij het prettig om op jouw manier je werk uit te voeren. Belangrijker nog: wordt er naar je geluisterd? Zo voel jij je gezien en serieus genomen.
Aan de andere zijde heb je de wij-kant en daarin spelen juist de collega’s en de organisatie een belangrijke rol. Hieronder volgt een korte uitleg van de factoren die van invloed zijn:
- Vertrouwen
Mag jij je mening geven, terwijl deze afwijkt van anderen en kan jij helemaal zijn wie je bent? Krijg jij inderdaad dat vertrouwen van je leidinggevende én vertrouw jij hem ook?
- Verbinding
Het is fijn als jij een goede band hebt met je collega’s met wie en de organisatie waarin jij werkt.
- Zingeving
Als zorgprofessional sta je altijd klaar voor een ander. Maar heb jij aan het einde van de dag daadwerkelijk het gevoel dat jij met je werk hebt bijgedragen aan iets moois, goeds of belangrijks?
- Waardering
Zeker niet onbelangrijk: voel jij waardering vanuit je collega’s, cliënten of leidinggevende? Je stapt toch net wat lekkerder de auto in terug naar huis als dit wel zo is.
Benieuwd naar de resultaten van ‘De 8 van Werkgeluk’? Bekijk de uitkomst hier in onze whitepaper. Hierin worden de bevindingen van zzp’ers en zorgprofessionals in loondienst naast elkaar gezet.
Deze factoren zijn van negatieve invloed op je werkgeluk
Natuurlijk, we willen het allerliefste dat jij met een grote glimlach naar je werk gaat. Maar élke dag? Dat is bijna onmogelijk. Iedereen heeft weleens een mindere dag. Geluksremmers kunnen hier invloed op hebben. Dat zijn factoren die een negatieve impact hebben op je werkgeluk. We zetten ze hieronder voor je op een rij:
- Werkbalans
Hier gaat het erom of jouw werk- én privéleven goed in balans zijn. Is er naast het werken ook voldoende tijd voor ontspanning of je gezin? Werkdruk speelt een belangrijke rol;
- Mentale en fysieke belasting
Net zoals het lichamelijke aspect is ook het geestelijke aspect belangrijk. Kan jij het werk fysiek én mentaal aan, voel jij je energiek op je werk en hoe kijk jij naar veranderingen op de werkvloer?
- Sociale en psychologische veiligheid
Is er sprake van gelijkheid op basis van geloof, afkomst of geaardheid? Voel jij je veilig op de werkvloer als de persoon die jij graag wil zijn? Zijn situaties van ongewenst gedrag bespreekbaar?
Tips om als zorgprofessional met je eigen werkgeluk aan de slag te gaan
Werkgeluk ervaren dat is al op een laagdrempelige manier positief te beïnvloeden. Met een aantal handige tips merk jij binnen afzienbare tijd al een groot verschil:
- Breng je energiegevers en -nemers in kaart
Het is heel simpel: wat levert jou energie op en wat kost jou vooral energie? Door dit in beeld te brengen weet jij waar je wel en niet gelukkig van wordt;
- Begin de dag met een lach
Een goed begin is het halve werk. Sta jij met een goed gevoel op, dan ervaar je minder stress;
- Omdenken
Het principe van Omdenken is jou misschien al wel bekend. Probeer het zelf eens toe te passen op de werkvloer: zijn de problemen waar jij tegenaan loopt wel echt problemen óf denk jij dat het problemen zijn?
- Creëer zelfstandigheid in je werk
Maak impact op je werk. Je eigen werktijden indelen, is misschien lastig vanwege het rooster, maar je kunt wel op een andere manier zelfstandigheid ervaren. Jij kunt zelf zorgen voor verandering in, bijvoorbeeld, de volgorde waarin jij je werkzaamheden uitvoert. Jij moet alleen wel zelf die stap zetten en het kenbaar maken;
- Doe wat nuttigs
Doe iets waar jij blij van wordt, want dit zorgt ervoor dat je productiever én actiever bent. Ga je voor een flinke wandeling met de hond in plaats van even snel een blokje om? Sta iets eerder op. Je kunt ook multitasken door tijdens het ontbijten nog even op te ruimen. Het zal je positieve energie brengen én daardoor een goed begin van je werkdag.
Lees in ons online magazine Ode aan de Zorg het artikel Binnen 66 dagen meer werkgeluk ervaren: zo doe je het. Voor een uitgebreidere uitleg voor tips & trucs.
Wat kunnen zorginstellingen doen om te zorgen voor meer werkgeluk?
Zorgprofessionals kunnen met zichzelf aan de slag gaan om werkgeluk te ervaren, maar dit betekent niet dat zorginstellingen stil moeten zitten. Ook zij zullen de handen uit de mouwen moeten steken om hieraan bij te dragen.
Ten eerste is het belangrijk dat de organisatie het werkgeluk in kaart breng. Dat kan alleen door met elkaar in gesprek te gaan. Dan weet je ook meteen welke stappen nodig zijn om het werkgeluk te verbeteren. Daarbij is het belangrijk dat je openstaat voor feedback. Als je binnen de organisatie terugkoppeling niet serieus neemt, dan heeft dit weinig zin natuurlijk.
Uit de feedback kan blijken dat de zorgprofessionals graag dingen anders zien. Dit kunnen grote of kleine veranderingen zijn. Sta hiervoor open en voer de eventuele verbeterpunten door. Alleen als álle acht factoren worden aangepakt, dan zal het werkgeluk stijgen.
Vergeet de zzp’ers niet. De zelfstandige zorgprofessional is door de grote tekorten steeds vaker op de werkvloer te vinden. Neem ook hen serieus, want als zij ongelukkig op het werk verschijnen dan straalt dit af op het hele team en uiteindelijk ook op de cliënten. En zoals we al constateerden: de beste zorg wordt verleend, als je zelf ook goed in je vel zit. Dus ook de zzp’er.
Klinisch psycholoog en psychotherapeut Anneloes van den Broek, die de gezondheid van de zorgprofessional als een van haar speerpunten heeft gemaakt, weet dat managers een belangrijke rol hebben daarin. “Ik weet dat er geen tijd is om eens in de zoveel tijd een gesprek met elke medewerker te voeren. Maar toon oprechte interesse in het individu. Dáár gaat het om”, stelt ze. “Het is belangrijk dat je benaderbaar bent. Je kunt de deur wel altijd open hebben staan, maar dit betekent niet dat de mensen ook binnenlopen voor een gesprek. Daarin moet je als manager of teamleider proactief zijn.”
Werkgeluk, het is én blijft ook onder zorgprofessionals een belangrijk thema. Iedereen kan hier op zijn eigen manier een steentje aan bijdragen, ook PIDZ, want wij streven ernaar dat de mensen in de zorg ieder jaar een klein beetje gelukkiger worden.
