De zorg moet altijd en voor iedereen beschikbaar en betaalbaar zijn. Dat is waar we in Nederland naar streven en dat is ook wat we verlangen. Maar iedereen weet inmiddels ook dat het zorgsysteem onder druk staat door de groeiende tekorten, de administratieve lasten en de werkdruk. Daarom vraagt de zorg om verandering, om Zorgomdenkers, zodat we ook in de toekomst de beste zorg kunnen blijven bieden.
Maar iets anders doen en organiseren in een conservatieve sector blijkt lastig. Al zijn er ook al succesvolle ideeën bedacht én uitgerold. Buurtzorg vind ik daar een mooi voorbeeld van. Het kleinschalige team is zelfsturend en bestaat vooral uit wijkverpleegkundigen en wijkziekenverzorgenden. Een regiocoach ondersteunt hen.
Geen managers en bureaucratie meer. Wél volledige benutting van de kwaliteiten en capaciteiten van de zorgprofessionals én ook zorg op maat voor de cliënten. Tel uit je winst. De overheid ziet Buurtzorg inmiddels als graadmeter voor de thuiszorg van de toekomst.
“Een vleugje omdenken zou de zorg zeker kunnen gebruiken.”
Sandor Brouwer, algemeen directeur PIDZ
Maar het kan ook verkeerd uitpakken, zoals bij Bernhoven uit Uden. Dit ziekenhuis liet zien dat het stukken goedkoper kon en gold met onder andere het Beatrixziekenhuis in Gorinchem als schoolvoorbeeld voor de zorg in Nederland. Overbodige zorg verdween, maar de omzet steeg minder hard dan de kosten. Het kostte Bernhoven bijna de kop. Er moest flink worden bezuinigd en alsnog worden gezocht naar een financieel duurzaam businessmodel.
Een dappere poging van Bernhoven om eens iets anders te doen, want wie doet wat hij altijd deed, zal krijgen wat hij altijd kreeg. En verandering is juist nodig om de zorg betaalbaar en beschikbaar te houden voor iedereen. Waarschijnlijk ken je het Omdenken van Berthold Gunster wel. Dat is niet denken in beperkingen, maar juist in mogelijkheden.
Een vleugje omdenken zou de zorg zeker kunnen gebruiken. Hierdoor moet ik meteen denken aan economisch psycholoog Daniël Kahneman die een Nobelprijs voor de Economie heeft gewonnen. Hij heeft het systeemdenken van de mens uitgelegd en beschreven in zijn boek Thinking fast and slow.
Dat gaat over anders denken maar wel economisch verantwoord. Systeem 1-denken is snel, automatisch, emotioneel en onderbewust. Hier maken wij eigenlijk het grootste gedeelte van de dag gebruik van. Systeem 2-denken is langzamer en doelbewuster. Dit heb je nodig om juist eens een andere weg in te slaan.
Out-of-the-box-denken past bij PIDZ. Werkgeluk is een van onze speerpunten. Wat blijkt is dat zorginstellingen die meer op werkgeluk sturen minder last van uitstroom hebben. De organisaties die juist sturen op kostenvermindering hebben daar meer last van. De effecten lijken tegenstrijdig vanuit systeem 1-denken, maar als je er langer bij stilstaat vanuit systeem 2 is het eigenlijk best logisch.
Wij streven naar steeds gelukkigere zorgprofessionals in Nederland. Want de zorg betaalbaar en beschikbaar te houden, dat vraagt om een frisse kijk op de huidige aanpak. Laten we andersdenkenden omarmen, zodat we ook in de toekomst de beste zorg kunnen krijgen die iedereen in Nederland verdient.
Benieuwd naar het eerste interview met Sandor over zijn eerste 50 dagen als directeur van PIDZ? Dat lees je hier.
